O kadar ilginc seyler ogreniyorum ki her gecen gun, hangisinden bahsetmem gerektigini sasiriyorum. Her sey kimyaya dayali bir kere. Hersey molekul ve bilesiklerden ibaret. Nedense bu derslere baslamadan once isin bu tarafini hic dusunmemistim, cok sozel bir insanim galiba:))) Ondan once "yararli ya da zararli" vardi benim icin, simdi nedenini de ogreniyorum. Dolayisiyla kimyasini.
Ders kitaplarimdan birinin adi "On Food and Cooking - The Science and Lore of the Kitchen", yazari Harold MC Gee. Mutfak Kimyasinin kutsal kitaplarindan biri olarak bahsediliyor. Geldigim bolum "Baharatlar". Yazarin bu konuyla ilgili giris bolumlerinden birini aktariyorum:
"Bitkiler biyokimyasal aktivitelerin virtuozleridir, ve uzun yillardan beri ilaclarin orjinal kaynagi olmuslardir. Sifali bitki ve baharatlar ozellikle phenolic ve terpene bilesenleriyle mucizeler yaratirlar. Phenolic bilesenleri antioksidan ozelligine sahiptirler; kekik, biberiye, dereotu, turmerik, vanilya(evet vanilya da bu grupta- gercek vanilya dunyanin en yararli seylerinden biri ama gercek vanilya!), tarcin en etkili olanlardan bazilaridir.
Terpene bilesenleri ise oksidasyonu onlemez ancak vucudun DNA'sini tahrip eden hucreleri yok eder. Boylece kanser ya da buyuyen tumorler kontrol altina alinir. Turuncgillerin icinde bulunan limonene, mentol, nane bu gruptandir.
Ayni zamanda terpene ve phenolic bilesenleri iltihabi onleyen (anti -inflammatory) ajanlardir. Bunun sonucunda damarlarimizda, beynimizde ya da vucudumuz herhangi bir yerinde iltihaplanmaya yol acan olusumlar onlenir dolayisiyla kalp krizi ya da felc "
Daha giris bolumu bu, daha cok yazacak sey var baharatlar konusunda ama ilerideki gunlerde insallah. Zaten siz de son gunlerde limon kabugunun ve portakal kabugunun populerligini televizyonlardan izliyorsunuzdur. Son yapilan arastimalara dayaniyor bu populerlik. Ozellikle kanseri onleme konusunda inanilmaz bulgular var. http://jn.nutrition.org/cgi/content/full/129/3/775S burda kimyasal ozellikleriyle acik secik bir yazi var. Ben orginik limon aldigim zaman yesil cayin icine mutlaka kabugunu atarim ya da ikiser ucer parca halinde bir yandan kocamin agzina tikar bir yandan kendim yerim. "Yok istemem, bu ne" devresini coktan gecmis bulunmaktayiz, artik alisti cigneyip yutuyor. Ben midem bulandigi zamanlarda da yiyorum nedenini bilmiyorum ama midemi rahatlatiyor.
Simdi de baharatli bir tarif uygun duser diyorum. Dun aksam itibariyle muhammara ya da cemen ne derseniz artik, ondan yaptim. Cok populerim bu konuda, artik haftada iki defa yapmak durumunda kaliyorum cunku sevgili kocam her gun gelip agliyor "canim, cemen yapmican mi", "canim cok buyuk bir istek var cemen yapman konusunda" "canim bugun kendini nasil hissediyorsun?". "Daha iki gun once yaptim yaaa" desem de birsey fark etmiyor. Yararli oldugu icin de cok da nazlanmadan yapiyorum.
Icine evde ne varsa ceviz ya da pecan(cevizin daha yagli bir akrabasi) koyuyorum. Bir avuc yeterli. Iki dis sarimsak. Iki kasik biber salcasi. 4 kasik normal salca. Bir avuc nane, biraz kimyon, kirmizi biber. Hepsini rondodan geciriyorum. Tabii bu verdigim olcu tek seferlik, normal insanlar icin. Benim yaptiklarim bunun dort kati falan. Bayat ekmek icin falan da koymuyorum bu arada.
